“Een KOB-opgeleide is een completere medewerker – ook in grote(re) bouwbedrijven”
Leo Schoenmaker is directeur van vakopleidingsbedrijf Bouwmensen én plaatselijk directeur voor de KOB in Heerhugowaard. Die dubbelfunctie biedt een grote meerwaarde: “Ik sla een brug tussen vakopleidingen en de vervolgopleidingen bij de KOB. Doordat ik het totale plaatje ken, kan ik studenten en bedrijven gericht adviseren. Alle bouwopleidingen onder één dak biedt overzicht en continuïteit.”
Bouwmensen is hét loket in de regio voor de bouwopleidingen. Als directeur zorgt Leo ervoor dat het bedrijf goed draait: hij maakt beleid en neemt beslissingen, maar altijd in verbinding met de buitenwereld. “Bouwmensen brengt bedrijfsleven en onderwijs samen. We werken veel met ROC’s: zij zijn eigenaar van de opleiding, wij verzorgen het praktijkdeel en zijn werkgever van de studenten. Daarnaast hebben we veel te maken met aannemers, bouwers, ouders en leerlingen. Ik leg de verbindingen en zorg voor een goede opleiding.”
Uitdagingen zijn er altijd: “Toen ik 15 jaar geleden begon, zaten we midden in een financiële crisis en viel de bouw stil. Later volgde corona en nu kampen we met de stikstofproblematiek, waardoor bouwprojecten worden uitgesteld. Continuïteit blijft dus een uitdaging, net als de inhoud van de opleidingen.”
Regelaar
Leo Schoenmaker
Als plaatselijk directeur van de KOB opleidingsplaats in Heerhugowaard is Leo de schakel tussen de KOB en de bouwwereld. “Ik adviseer kleine en middelgrote bouwbedrijven in de regio over opleidingen en stroomlijn het proces. Ik ben vooral een regelaar: ik maak planningen, onderhoud contact met de plaatselijke commissie, de docenten en het kantoor in Zoetermeer, en informeer alle betrokkenen. Ik voer intakegesprekken met cursisten en geef voorlichting bij bedrijven en ROC’s.”
Zijn dubbelfunctie verbindt de Bouwmensenopleidingen (mbo 2- en 3-opleidingen) en de KOB (mbo-4-plus). “Dit is een mooie doorgaande route, die ik door mijn rol makkelijker kan uitleggen. Een ultiem voorbeeld is onze opleiding Praktisch Bouwmanagement in Zaandam, bedoeld voor heel Noord-Holland: een combinatie van een niveau 3 timmeropleiding en de KOB, maar dan overdag. Dit ontstond na het stoppen van Bouw Talent, een duale niveau 4-opleiding. Mijn betrokkenheid bij de KOB hielp bij de organisatie en uitvoering.”
Een groot voordeel van de KOB zag Leo pas toen hij zelf het vak Bedrijfsvoering ging lesgeven voor de KOB-module Ondernemen: het belang van hybride docenten. “Zij werken overdag in de praktijk en geven ’s avonds les bij de KOB. Hierdoor gebruiken zij altijd actuele praktijkervaring in hun lessen. Dat is essentieel in zo’n dynamische wereld als de bouw en een groot pluspunt vergeleken met het reguliere onderwijs.”
Ook waardevol voor grotere bouwbedrijven
Traditioneel richt de KOB zich op allround kaderpersoneel in het midden- en kleinbedrijf, maar Leo pleit ervoor dat ook grotere bedrijven (50 tot 150 personeelsleden) de KOB-opleiding gaan waarderen. “Een KOB-opgeleide medewerker begrijpt hoe een bouwbedrijf functioneert. Wie zich alleen richt op de eigen taken, is daar heel goed in, maar mist het totaaloverzicht. Naast vakkennis geeft inzicht in calculatie, werkvoorbereiding en bedrijfsvoering een breder perspectief.”
Idealiter volgen medewerkers ook de laatste KOB-module, Ondernemen. “Deze behandelt de financiële en operationele kant van het bedrijf, inclusief zaken als HR-vraagstukken en wetgeving. Dit maakt medewerkers completer en waardevoller, óók voor grotere bedrijven.” In de praktijk vergoeden bedrijven soms alleen de eerste modules en laten Ondernemen achterwege. “Daardoor doet vaak maar de helft van de deelnemers deze module. Zó jammer!”
Binnen de bouwsector is de KOB goed bekend en gewaardeerd. “Veel aannemers hebben de opleiding zelf gevolgd en zien de meerwaarde. Toch aarzelen sommige bedrijven om in KOB-opleidingen te investeren, uit angst hun eigen concurrenten op te leiden. Onterecht, vind ik. Want lang niet iedereen die de KOB volgt, wil een eigen bouwbedrijf starten. De meesten hebben het prima naar hun zin op het werk. Ze willen alleen meer kennis opdoen, voor zichzelf, én om waardevoller te zijn voor hun werkgever.”
Kwaliteitsstempel
Leo pleit er al jaren voor dat de KOB een kwaliteitsstempel wordt in de bouw. “In de installatiebranche mag je zonder certificaat geen CV-installaties doen. In de bouw kan iedereen ongeschoold morgen aannemer worden. Dat brengt risico’s met zich mee. Het zou mooi zijn als de KOB een officieel kwaliteitskeurmerk wordt, zodat bedrijven en klanten weten dat een KOB-diploma staat voor een bepaalde standaard. Dat is mijn mantra, ik blijf dit roepen.”
Aannemers zonder KOB-diploma kunnen geen BouwGarant afgeven. Toch zijn er nog veel van zulke bouwbedrijven. “Ik kom ze vaak tegen als ze uiteindelijk toch de KOB-opleiding gaan volgen. Laatst was er een cursist die al tien jaar zijn eigen aannemersbedrijf met acht man personeel runde, maar alsnog BouwGarant wilde kunnen bieden, ook vanwege de verzekeraars. Na afloop was hij reuze enthousiast: alles wat hij leerde, kon hij de volgende dag al in de praktijk brengen. En hij leerde nog verrassend veel, vond hij.”
